Chia sẻ kinh nghiệm làm gia sư của trung tâm TẠI HN

Nếu như trong cuộc đời sinh viên, các bạn chưa từng đi làm thêm thì thật là đáng tiếc! Vì chính công việc làm thêm đó giống như một tấm đệm, cho bạn giẫm lên để dễ bước vào tương lai, vào cuộc sống. Nếu như ghế nhà trường là nơi tôi luyện cho bạn kiến thức, những kĩ năng, thì những giờ part-time là nơi dạy cho bạn nhiều thứ khác cũng rất cần thiết nữa!

Ở TP có nhiều việc để làm, đơn giản là các bạn có muốn làm hay không: tiếp tân, phục vụ, gia sư, trông trẻ, giúp việc nhà, bán hàng, trực ĐT... Và tôi biết, trong suy nghĩ của nhiều bạn thì gia sư là công việc có lẽ sung sướng và nhàn hạ nhất. 

Thế nhưng hôm nay, tôi viết bài này không để khoe cho các bạn thấy cái công việc làm gia sư ấy nó "sung sướng" như thế nào, nhưng để trao đổi với các bạn những điều mà bản thân là một quản lý của một trung tâm gia sư, đã - đang và sẽ còn gặp rất nhiều, tiếp xúc với rất nhiều gia sư và phụ huynh học sinh đúc kết lại được. Hi vọng bạn sẽ cố gắng đọc hết bài viết này tới chữ cuối cùng, và bạn sẽ trở nên khác đi, tốt hơn lên so với khi chưa đọc.

Trong mắt các bạn, tôi nằm trong thành phần mà bị ghét thì nhiều, được yêu thì ít. Tôi biết vì sao! Vì chúng tôi là những người chuyên đi thu tiền của gia sư, hay còn gọi là hưởng hoa hồng, mỗi lớp thu 20 - 30% thậm chí có nơi 40% học phí của các bạn. Chúng tôi chỉ có mỗi một việc nhàn hạ là ngồi một chỗ, nghe điện thoại, rồi gọi điện thoại, rồi viết giấy giới thiệu, viết biên lai thu tiền, ký hợp đồng gia sư với các bạn. Chúng tôi thậm chí không cần biết mặt phụ huynh ra sao, không cần biết họ giàu nghèo thế nào. Cái mà chúng tôi quan tâm - trong suy nghĩ của nhiều bạn gia sư - đó là tiền! :) và sau đó mọi chuyện mặc kệ gia sư tự giải quyết. Tôi không kể lể lý do để trách móc các bạn, để biện minh cho mình! Chuyện các bạn nghĩ sao về chúng tôi, tôi không có quyền ép buộc. Nhưng bây giờ, có một chuyện quan trọng hơn gấp nghìn lần mà tôi muốn bạn sẽ đọc tiếp!

Theo các bạn, thế nào là một gia sư giỏi? Đã học đến năm thứ ba, năm thứ tư đại học hay thậm chí đã tốt nghiệp là giỏi ư? Đã dạy nhiều năm là giỏi ư? Đã có thành tích này nọ là giỏi ư? Hay học một trường danh tiếng là giỏi ư? Với cương vị một quản lý, tôi tiếp xúc với khá nhiều các bạn gia sư (ở đây chỉ đề cập đến hình thức gia sư là sinh viên) khi đến nhận lớp. Có nhiều bạn rất tự tin vào khả năng của mình, điều đó là hoàn toàn đáng hoan nghênh! Nhưng chúng tôi không thể kiểm tra được trình độ của bạn như thế nào, đó là một điều đáng tiếc. Chúng tôi chỉ có cơ sở là những gì bạn nói: rằng em học trường này, em đã từng dạy lớp như thế này... và khả năng giao tiếp tự tin, thân thiện của các bạn. Thế nhưng có khá nhiều (nếu không muốn nói là quá nhiều) lớp bị hủy, và tất nhiên các bạn được nhận lại phí đã đóng!

Vậy nhưng, có bao giờ các bạn – những gia sư – tự nhìn nhận lại mình sau khi nhận phí xem, có thật là mình giỏi không? Có thật là mình đã hết lòng vì học sinh hay chưa? Hay chỉ vì những lý do nhỏ, các bạn đã nản lòng? Nhiều bạn chỉ vì một cái nhìn thiếu thiện cảm của phụ huynh, vì, một câu trách móc trễ giờ là đã bỏ cuộc. Lại có nhiều bạn vì không chịu nổi học trò nghịch ngợm, hiếu động mà nản lòng, và hấp tấp quay lại trung tâm gia sư, gọi điện hối hả, với một tâm trạng sợ hãi sẽ vừa mất lớp lại vừa mất tiền. Cũng không thể phủ nhận có rất nhiều trường hợp lỗi có phát sinh từ phía phụ huynh và học sinh, nhưng là một gia sư, các bạn xử trí như vậy có tốt chưa? Các bạn có đủ kiên nhẫn chưa? Gia sư Toán Lý Hóa chia sẻ kinh nghiệm làm gia sư:

Đó là những lý do khách quan, còn lý do chủ quan ở gia sư mà tôi sẽ đề cập tới đây. 

Làm gia sư trong suy nghĩ của tôi nó hoàn toàn không dễ dàng gì. Nó lý tưởng vì mức lương cao, nhưng đổi lại gia sư cũng phải thật sự tốt! Nhiều bạn gia sư khi tới nhận lớp, ví dụ lớp dạy môn Toán luyện thi vào lớp 10, khi được hỏi “Em sẽ dạy học sinh như thế nào?”, trong đầu các bạn chưa hình dung được mình sẽ dạy cho con họ cái gì? 

Từ khi gọi điện hẹn đến trung tâm cho tới khi nhận lớp, các bạn chỉ chuẩn bị một thứ là tiền phí, mà không biết rằng khi tới trug tâm, người ta sẽ hỏi mình những câu gì. Buổi hẹn đó thực chất là một buổi phỏng vấn, giống như phỏng vấn xin việc, nhưng nó không quá kinh khủng như khi bạn đi xin việc toàn thời gian ở những công ty kia. Những câu hỏi đơn giản nhưng cần có sự chuẩn bị kĩ càng. Tại sao chúng tôi cho bạn thời gian hẹn mà không cho bạn đến nhận lớp ngay là vì lý do đó. Vậy, thứ quan trọng nhất khi đi dạy, là phương hướng, kế hoạch giảng dạy phải được vạch ra sẵn, và thay đổi cho phù hợp khi tới trao đổi trực tiếp với phụ huynh và học sinh.

Thứ hai, đó là giáo trình. Là gia sư, bạn bắt buộc phải có sách giáo khoa nếu đi dạy phổ thông và những sách khác bạn tự tham khảo, sưu tầm thêm nếu dạy cho đối tượng là học viên khác. Nhiều gia sư khi tới nhận lớp anh văn giao tiếp cho người lớn, tôi hỏi “Em sẽ dạy họ theo giáo trình nào” thì lại được đáp lại rằng “Ơ! Em tưởng họ phải có sách rồi chứ?”. Bạn nghĩ xem, nếu họ biết cách chọn mua sách rồi, liệu họ có còn cần gia sư không? Là một người đang cần gia sư, học viên muốn được dẫn dắt, chỉ dạy và giúp nâng cao kiến thức, từ cái cơ bản lên cái nâng cao. Vậy mà bạn lại muốn họ phải có sách vở đầy đủ rồi bạn mới tới dạy sao? Bạn nghĩ là chỉ cần bập bẹ chút tiếng Anh là có thể dạy được sao? Hay bạn nghĩ chỉ cần bạn biết chút ngữ pháp, chút từ vựng là có thể tới dạy sao? Không! Cái bạn cần phải có là giáo trình, sách để bạn tham khảo, để bạn soạn ra những gì sẽ dạy và những bài tập để cho học viên luyện tập sau khi học với bạn, chứ không phải chỉ toàn là những gì bạn nói suông rồi khi bạn ra về, chúng cũng biến mất cùng với bạn! 

Tôi, tuy là một quản lý của một trung tâm gia sư, nhưng buổi tối cũng là một gia sư như bạn! Tôi cũng phải chuẩn bị bài, phải soạn bài tập, phải tập giảng, phải chạy xe vòng vèo như các bạn tới nhà phụ huynh. Điều làm tôi đau đầu nhất, không phải là đường bao xa, không phải là trời mưa hay nắng, mà là hôm nay tôi sẽ dạy cái gì, tôi sẽ cho học viên làm bài tập gì. Ngoài những kiến thức có được, tôi cũng phải tham khảo thêm sách, search thêm thông tin trên mạng, phải đi nhà sách tìm tòi từng cuốn sách về nghiên cứu. Có tài liệu rồi nhưng có khi tôi cũng chưa biết phải dạy thế nào cho hợp lí. 

Nói vậy hoàn toàn không phải tôi muốn khoe khoang, nhưng điều mà tôi muốn chia sẻ là : nếu bạn nghĩ mình thật sự giỏi, nếu bạn nghĩ bạn xứng đáng với mức lương mà bạn được nhận, thì bạn hãy suy nghĩ xem những gì bạn bỏ ra có xứng đáng hay chưa? 

Lại nói về gia sư dạy tiếng Việt cho người nước ngoài!

Một người Việt muốn học tiếng Anh trả học phí cho gia sư thấp hơn nhiều lần so với một người nước ngoài muốn học tiếng Việt. Học phí học tiếng Việt một giờ với một gia sư sinh viên thường trong mức 180.000 – 250. 000VND. Vậy, tại sao họ chấp nhận trả học phí cao như vậy mà không thắc mắc? Tại vì họ cần tiếng Việt cho cuộc sống của họ, cho công việc của họ, cho mục tiêu của họ. Vậy, gia sư bạn nghĩ gì?

Mức lương trả khá cao khiến nhiều bạn sinh viên khá giỏi Anh văn muốn nhận. Tuy nhiên, bên cạnh những bạn thực sự có khả năng và kinh nghiệm thì có nhiều bạn nghĩ dạy môn này quá đơn giản! Chỉ cần bạn là người Việt và bạn biết chút tiếng Anh, là bạn có thể dạy được! Sai lầm! 

Tôi từng giao một lớp dạy tiếng Việt cho một tổng giám đốc người Nhật cho một bạn gia sư. Công ty của ông ta có quy mô lớn và vì nhân viên phần lớn là người Việt, nên ông muốn học tiếng Việt để dễ dàng trong việc trao đổi công việc với nhân viên hơn. Sau một buổi dạy thử, bạn gia sư đó bị từ chối khéo rằng “sếp bận chưa có thời gian học”, nhưng sự thật thì là vì bạn ấy quá kém không thể dạy nổi. Tất nhiên chúng tôi vẫn hoàn phí đầy đủ, và bạn ấy cũng không thể nhận ra được lý do thật này! 

Dạy tiếng Anh đã khó, dạy tiếng Việt cho người nước ngoài càng khó hơn vì bạn không những phải thông thạo tiếng Anh để dùng nó mà giải thích, còn phải hiểu sâu nghĩa của từng câu từ tiếng Việt mà bạn sẽ dạy. Học viên không phải là người Việt, nên họ sẽ thường xuyên hỏi bạn “Tại sao lại như thế này mà không phải là thế kia?”, “tại sao từ này phát âm như vậy?”, “từ này có nghĩa là gì?”... vân vân và vân vân. Nếu bạn nắm không chắc, bạn sẽ không thể dạy tốt được. 

Vậy, muốn cải thiện bạn phải làm gì? Trước tiên, hãy dành cho chính bạn một khoảng thời gian tự học. Hãy mua sách tiếng Việt cho người nước ngoài về, tự nghiên cứu. Ở trong đó sẽ có phiên âm cho học viên dễ đọc, bạn phải tập đọc được những phiên âm đó để học viên bắt chước đọc theo. Ngoài ra có thể chuẩn bị thêm một cuốn thơ, văn... cho học viên tập đọc để rèn luyện thêm. 

Tôi nói như vậy, chắc nhiều bạn cho rằng tôi nói quá vì có nhiều gia sư vẫn đang đi dạy đấy thôi! Nhưng các bạn thân mến! Bản thân vừa là một người giữ lớp và giao lớp, vừa là một gia sư nên tôi muốn chia sẻ với các bạn một cách thân thiện và chân tình nhất về công việc mà bạn đã – đang và muốn làm trong tương lai. Chúng tôi mong gia sư của trung tâm sẽ dạy tốt hơn lên, vì chính khả năng của các bạn là thứ tạo dựng nên uy tín của một trung tâm gia sư. Chúng tôi không muốn vì những khoản phí nhỏ nhặt mà khoảng cách giữa trung tâm gia sư với gia sư, với phụ huynh cứ xa dần dần. Chúng tôi làm dịch vụ, nên phải được hưởng phí dịch vụ. Nếu bạn không nhận được lớp vì lý do ở phía phụ huynh, chúng tôi cam kết hoàn lại phí cho các bạn! 

Chúc các bạn, gia sư của trung tâm có thêm sức khỏe, trau dồi kiến thức tốt để vừa học tốt, vừa có thể làm một gia sư tốt!